Allergenen: alles wat je moet weten

Allergieën kunnen zich op verschillende manieren uiten, maar hebben altijd dezelfde oorzaak: allergenen. Maar wat zijn allergenen precies, welke soorten zijn er en wat veroorzaken ze? Dat lees je in dit artikel.

Wat zijn allergenen?

Allergenen zijn bestandsdelen van natuurlijke of kunstmatige stoffen die kunnen zorgen voor een allergische reactie. Het zijn eiwitten waartegen het immuunsysteem antistoffen aanmaakt, omdat de stoffen onterecht gezien worden als een bedreiging voor het lichaam. Hierdoor krijgt men last van klachten. Deze klachten zijn vaak jeuk, tranende ogen, een benauwd gevoel, een loopneus en diarree, maar kunnen ook ernstiger zijn. Allergische reacties zijn in veel gevallen gerelateerd aan aandoeningen zoals hooikoorts, astma en eczeem.

Soorten

Voedselallergenen. Voedselallergenen komen het lichaam binnen door het eten van voedsel. Deze allergenen kunnen zorgen voor een reactie zijn bijvoorbeeld de eiwitten in pinda’s, soja, koemelk, ei, glutenbevattende granen, noten, vis en schaal- of weekdieren.
Inhalatieallergenen. Inhalatieallergenen zijn kleine deeltjes die in de lucht zitten. Ze komen het lichaam in doormiddel van inademing. Als men overgevoelig is voor de deeltjes, kan het inademen zorgen voor een reactie. Voorbeelden van inhalatieallergenen zijn uitwerpselen van huisstofmijt of stuifmeelpollen.
Contactallergenen. Contactallergenen komen via contact met de huid het lichaam binnen. De meest voorkomende oorzaken van allergische reacties door contactallergenen zijn cosmetica producten, wasmiddel of sieraden. Een veelvoorkomend symptoom is een rode, jeukende huid met uitslag.

Aandoeningen door allergenen

Allergenen kunnen zorgen voor een heel aantal klachten, variërend van mild tot ernstig. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld alleen last van jeuk, een loopneus en tranende ogen. De klachten kunnen echter ook veel ernstiger zijn, zoals anafylaxie. Dit is een gevaarlijke reactie waarbij het lichaam in shock raakt, die zelfs levensbedreigend kan zijn.
Er zijn een aantal veelvoorkomende allergische ziektebeelden:

Allergische conjunctivitis. Bij allergische conjunctivitis krijgt men door allergenen last van zijn of haar ogen. Deze worden rood en kunnen gaan jeuken. De oorzaken van deze allergische reactie zijn in de meeste gevallen stuifmeelpollen, huisstofmijt, huidschilfers van dieren, schimmels, medicijnen of contactlenzen.
Allergische rhinitis. Allergische rhinitis is een ontsteking van het neusslijmvlies. De oorzaak hiervan is een overgevoeligheid voor bepaalde allergenen. Onder de symptomen vallen niezen, een loopneus en rode ogen. Allergenen die de reactie veroorzaken zijn huisstofmijt, pollen, huidschilfers van dieren of schimmels.
Allergisch astma. Allergisch astma zijn klachten aan de luchtwegen met als oorzaak: allergenen. Symptomen zijn benauwdheid, kortademigheid en een piepende ademhaling. Ook bij allergische astma worden de klachten veroorzaakt door pollen, huisstofmijt, huidschilfers van dieren en schimmels.
Atopisch eczeem. Bij atopisch eczeem heeft men last van rode, jeukende plekken op de huid. De huid wordt extreem droog en er kunnen ook korstjes en bultjes ontstaan. Het verschil tussen atopisch eczeem en andere soorten, is dat deze variant wordt veroorzaakt door een combinatie van erfelijke aanleg en allergie. Bij atopisch eczeem ontstaan de klachten door zowel inhalatieallergenen als voedselallergenen.

Allergenen bij hooikoorts

Hooikoorts is een vervelende aandoening waar mensen vooral in de lente- en zomermaanden veel last van kunnen hebben. Een overgevoeligheid voor stuifmeelpollen veroorzaakt deze aandoening. Er zijn het hele jaar door stuifmeelpollen, wanneer je last hebt ligt eraan voor welke soort je allergisch bent. Hooikoorts kan echter ook zorgen voor voedselallergie. Bepaalde allergenen die in stuifmeelpollen voorkomen, komen namelijk ook in voedsel voor.

Al met al zijn allergenen er dus in verschillende soorten, die allemaal een soort tegenreactie oproepen bij het immuunsysteem. Er zijn voedselallergenen, inhalatieallergenen en contactallergenen die allemaal op een andere manier zorgen voor allergische reacties en allergische ziektebeelden. Ook hooikoorts wordt hierdoor veroorzaakt.